Yeni Bir Şeye Başlamanın Önündeki Engel: Korkularımız

 

Yeni bir şeye başlamanın önündeki engel korkularımız. 

Kimi zaman bilindik olanın sağladığı güvenden, kimi zaman yeni olanın bilinmezliğinden kaynaklı... Kimi zaman konfor alnından çıkmanın, düzen değiştirmenin kimi zaman belirsizliğin yarattığı korkular. Kontrolü kaybetmek, yeni başlangıçların yaratabileceği handikapları öngörememe, uyum sağlayamama, güvende hissetmeme gibi korkular. 

Var olan düzenimizin yeni bir başlangıçtan; tanıdık olanın bize yabancı gelen durumlardan daha güvenilir hissettirmesi, kendimizi huzursuz hissedeceğimizi düşündüğümüz yeni başlangıçlar yerine ne kadar huzurlu olduğumuzu bilmesek de en azından tanıdığımız yerde yani olduğumuz yerde kalmamıza sebep olup, yeni olana başlamamıza engel olabilir. 

Korku normal şartlarda bizim olağan tepkilerimizdir. Savaşmak veya kaçmak için doğal olarak içimize yerleşen bir savunma mekanizmasıdır. Ancak yaşam içerisinde genel olarak hissettiğimiz korkular, hayatta kalmaktan bağımsız olarak, baş edememe, düşüncesiyle kendi kendimize yarattığımız korkulardır. Bilinmezliğin, tanıdık olmayan yaşantıların ya da olumsuz yaşantıların yarattığı tanıdık korkular. Farklılıklara, değişime, gelişmeye giden yolda huzursuzluk yaratan duygulardır.

Peki neden yeni başlangıçlar korkulara sebep olur?  Risk almanın hayal kırıklığı yaratabileceği düşüncesi, isteklerin ulaşılmaz görünmesi, normalden daha fazla çaba harcanması gerekliliği yeni başlangıçları başlangıçtan sonraki süreçten daha zor hale getirir. Başarılı olamama, istediğimiz sonuca ulaşamama düşüncesi yerinde kalmanın daha güvenli olduğu düşüncesine sebep olur. Çoğu zaman ise diğer insanların bizim üzerimizde yarattığı etkiler, olumsuz fikirleri, başarıyı insanların bakış açılarına göre ölçme bizi geride tutar. 

Hayatımızın herhangi bir dönemindeki yaşantılarımız da başlangıçlarımız üzerinde etkilidir. Bazen bir yaşantının bizi ne kadar etkilediğini fark etmesek de sonraki dönemlerde etkilerini farklı şekillerde  görebiliriz. Yaşantılardan kaynaklı olarak kendimize veya hayata dair yanlış inançlar geliştirebiliriz. Geliştirdiğimiz yanlış inançlar korku yaratacak başlangıçlar yerine, başlanmaktan kaçınmayı doğurabilir. 

Aslında korkuların insan yaşamı üzerinde olumlu etkileri de vardır. İnsanı motive edebildiği sürece yararlıdır. Çünkü korku mutlu olmak, üzülmek gibi içimize yerleşen olağan bir duygudur. Ancak bir tehdit yokken insanı kaçınmaya itiyorsa, korkuların bizim üzerimizdeki zararlı etkilerinden söz edebiliriz. 

Öncelikle neden korktuğumuzun kökenine inmek gerekir. Sadece başlangıçlar değil, hayatımız içerisinde yer alan herhangi bir şey başarısızlıkla sonuçlanabilir. Başarısızlık her zaman bir olasılıkken, başlangıçlar diğerlerinden farklı olarak nasıl bir korku yaratıyor? 

Korktuğumuz böylece kaçındığımız durumlar neler?  Çoğu zaman insan bir duygudan kaçınmak için, o duyguyu yaratabilecek durumdan kaçınır. Ancak benzer bir durum karşımıza çıktığında, yeniden aynı duygu ile yüzleşmek zorunda kalırız. Ani bir yüzleşme, bilinçli bir yüzleşmeden daha tehlikelidir. Çünkü bilinmedik bir şey olarak karşımıza çıkar. Bu nedenle korkunun sebeplerini tanımak gerekir.

Korkularımızın bizim üzerimizde yarattığı olumsuz düşünceler neler? Korkular olumsuz düşünceleri, olumsuz düşünceler korkuları tetikleyebilir. Olumsuz düşüncelerin gerçeklik payı olduğu gibi, hiç düşünmediğimiz olumlu düşüncelerin de gerçeklik payı vardır. Bu nedenle ne kadar gerçeklik payı olduğunu bilmediğimiz olumsuz düşünceleri fark etmek ve olaylarla ilgili farklı düşünmek gerekir. 

Ve korkularla yüzleşmek gerekir. Aslında korkuların kökeni, korkuları tanımak, olumsuz düşünceleri fark etmek dediğimiz süreçlerin hepsi korkularla yüzleşmenin bir basamağıdır. Bu basamakları atlattıktan sonra, korkuların üzerine gitme ve başlangıçları deneme basamakları kalır. Bu zor ve yavaş ilerleyen bir süreçtir. Kimi zaman kendimize tam bir güvenle ilerlediğimiz, kimi zaman güvenimizin kırıldığı inişli çıkışlı bir süreçtir. Ancak denemek bize hala yapabilir olduğumuzu, baş edebildiğimizi gösteren bizi başlangıçlara iten yeni bir süreçtir.

Bir duygudan uzaklaşabilmek için önce onu yaşamak gerekir.

Leslie Greenberg